تحلیلی بر دو رمان از محمدرضا بایرامی با نظری به اندیشۀ فوکو

Authors
abstract

محمدرضا بایرامی از نویسندگان توانمند معاصر است که دورمان او «پل معلّق» و «مردگان باغ سبز» به دلیل پرداختن او به عوامل برون زبانی مثل بافت موقعیتی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، تکثرگفتمانی را بین نسل­ها و عصرهای متفاوت به لحاظ پیوند لاینفک این عوامل با ایدئولوژی و پیوند رمان­ها با بافت اجتماعی و تاریخی، زمینه تحلیل گفتمان انتقادی را فراهم کرده است. از دو رمان وی «پل معلّق» جنبۀ روان­شناختی و «مردگان باغ سبز» جنبۀ تاریخی و جامعه شناختی قوی­تری دارند و موضوع اصلی رمان دوم او، جستجوی هویّت است. یکی از نظریه­پردازان معروف در تحلیل گفتمان انتقادی میشل فوکوست که ظاهراً بایرامی در این دورمان از اندیشۀ او بهره گرفته است با این تفاوت که غرض وی همچون فوکو، از واژۀ «ایدئولوژی»، هر نظام فکری و گفتمان مسلّط، منهای اندیشه­های متافیزیکی و تجربۀ قدسی نیست. پرسش محوری نگارنده در این پژوهش، میزان تأثیر­پذیری بایرامی از نظریه فوکو و توانایی وی در خلق تکثّر گفتمان است و در نهایت با تجزیه و تحلیل این دورمان به شیوه توصیفی-تحلیلی، نشانه­های تکثّر گفتمان را از منظر زبانی، روان­شناختی، جامعه­شناختی و ایدئولوژیکی برمی­شمارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

بررسی دوگانگی گفتمان‌های ایدئولوژیک در رمان مردگان باغ سبز نوشته محمدرضا بایرامی

این مقاله به بررسی دوگانگی گفتمان‌های ایدئولوژیک در رمان مردگان باغ سبز نوشتة محمّدرضا بایرامی می‌پردازد. فرضیة اولّیه تحقیق بر این مسئله مبتنی است که دوگانگی مزبور ناشی از وجود یک «سوژة فرافردی» با هویت‌های گوناگون است که نویسنده آن‌ها را در ظاهر متضاد با هم می‌بیند. این تحقیق بر پایة نقد جامعه‌شناسی ل. گلدمن، و. زیما و ا. کرو، نظریه‌های روایت ژ. ژنت و نظریه‌های پ. بوردیو و با بررسی شرایط دریافت...

full text

نسبت رؤیت‌پذیری با قدرت در اندیشۀ فوکو

«رؤیت‌پذیری» به­عنوان یکی از مؤلفه­های اصلی تحلیل­های فوکو جایگاه ویژه­ای در اندیشۀ وی دارد. تأکید او بر رؤیت‌پذیری به عنوان یکی از عوامل اصلی در شکل‌گیری علوم، و همچنین یکی از تکنولوژی­های قدرت، نشان دهندۀ این اهمیت است. استناد بر توصیفات تجسمی در تحلیل‌های فوکو سبب شده است که بسیاری از مفسران وی را فیلسوفی دیداری بدانند، ولی از دیگر سو، افشاگری او درباره جایگاه نگاه در اعمال قدرت، برخی دیگر ر...

full text

بررسی رمان پل معلّق محمّدرضا بایرامی بر اساس نظریّة گریماس

رمان پل معلّق یکی آثار موفّق در حوزة ادبیّات داستانی دفاع مقدّس است که از اقبال شایان توجّهی برخوردار ‎است. تحلیل ساختار و بررسی ریخت‎شناسی این اثر به منظور ارایة الگوی ساختاری آن، یکی از ضروریّات پژوهش در حوزة ادبیّات پایداری است. با توجّه به تناسبی که بین ویژگی‎های این رمان با دیدگاه‎های گریماس وجود دارد، این جستار ساختار روایت را بر اساس دیدگاه نظریّه‎پرداز یاد‎شده مطالعه کرده است. پژوهش حاضر نشان می...

full text

بازشناسی مفهوم قدرت در اندیشۀ فوکو

هدف اصلی مقالۀ حاضر بازشناسی نوع نگاه فوکو به مقولۀ قدرت و ماهیت آن است. او از آبشخورهای فکری اندیشمندانی چون هایدگر، فروید، مارکس، و به‌خصوص نیچه بیش‌ترین تأثیر را پذیرفته است. فوکو با بدیل روش‌شناختی خود در قالب روش‌های دیرینه‌شناسی و تبارشناسی و با مفاهیمی مانند گفتمان و اپیستمه، که بیش از همه محصول فکری خود اوست، تأثیری پردامنه در اغلب قلمروهای اندیشه و اندیشمندان هم‌دوره و پس از خود بر جای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
زبان و ادب فارسی

جلد ۶۸، شماره ۲۳۲، صفحات ۴۹-۶۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023